یزگرد به ذراتی در اندازه حدود چند میکرون تا چند ده میکرون گفته می شود که تحت تاثیر پدیده های جوی از نقطه به نقطه حرکت کرده و می تواند آثار و نتایج زیان باری برای انسان محیط زیست و صنایع ایجاد کند.

برخلاف ریزگرد که تعریف کوتاه و کاملی دارد ریزمغز تعاریف گوناگون و متعددی دارد و با یک تعریف نمی توان حق مطلب را در مورد آن ادا کرد به عنوان مثال:
ریزمغز کسی است که به خاطرکشاورزی در کویر، نخلستان هایی که از دست صدام سالم مانده بودند را یکی پس از دیگری به شوره زار تبدیل می کند.
ریزمغز کسی است آب بر ترین صنایع را در بی آب ترین دشت کشور تاسیس می کند.
ریزمغز کسی است که علی رغم همه هشدارها، سد گتوند را- که غیرکارشناسانه مکان یابی و ساخته شده بود- آبگیری می کند.
ریزمغز کسی است که هورالعظیم را برای دو یا سه دلار هزینه کمتر به ازای هربشکه نفت می خشکاند.
ریزمغز کسی است که برای رضایت مافیای سدسازان و آب سالاران یکی پس از دیگری و بدون توجه به محیط زیست و منافع مردم پایین دست، مجوز سدسازی و انتقال آب می دهد.
ریزمغز کسی است که برای نماینده شدن و نماینده ماندن و یا مدیر شدن و مدیر ماندن آنقدر مجوز چاه می دهد که بزرگترین دریاچه آب شور دنیا را می خشکاند.
ریزمغز کسی است که زیباترین شهر ایران، نصف جهان را با صنعتی سازی غیر کارشناسی به رتبه اول بسیاری از بیماری های صعب العلاج تبدیل می کند.
ریزمغز کسی که با اجرای طرح های کارشناسی نشده کشاورزی دشت های حاصلخیز مشهد ورامین و مرودشت را به کانون های مستعد فروچاله تبدیل می کند.
ریزمغر کسی است که علی رغم آگاهی بر نقش و سهم مهم کانون های داخلی گرد و غبار، تمام منشاء ریزگردها را خارجی می داند.
ریزمغز کسی است که می خواهد حاصلخیزترین دشت ایران را به کویر و بزرگترین کویر ایران را به دشت حاصلخیز کشاورزی تبدیل کند.
ریزمغز کسی است که تا زمانی که یک مساله به بحرانی فراگیر تبدیل نشود هزینه های لازم برای پایداری شریان های حیاتی یک استان را تامین نمی کند.
ریز مغز کسی است که.........................(تعریف شما از ریزمغز چیست)
حضرت امام فرمودند: من میان شما در میان شما باشم و یا نباشم به همه شما وصیت و سفارش می‌کنم که نگذارید انقلاب به دست نااهلان و نامحرمان بیفتد. کم کم سران نظام و عقلای قوم خواهند پذیرفت که نااهلان و نامحرمان فقط در گروه  سیاستمداران تعریف نمی شوند. نااهلترین نااهلان و نامحرمترین نامحرمان همین ریزمغزها هستند که سالهاست در مدیریت های میانی و بعضا ارشد وزارت خانه های مهمی مانند نیرو، نفت و جهاد کشاورزی تیشه به ریشه میراث 7 هزار ساله گذشتگان و سرمایه نسل های آینده زده و می زنند. فرونشست زمین در فامنین و ورامین و مرودشت و.. خشک شدن دریاچه های ارومیه و پریشان و...خشک شدن تالاب های گاوخونی، جازموریان، هورالعظیم و شادگان و...... کم آب شدن بیشتر رودخانه های و خشک شدن بیشتر شاهکارهای مهندسی آب ایرانی یعنی قنات های کشور نشان می دهد که خطر ریزمغزها برای نظام و تمدن 7 هزار ساله ایران از هر دشمن خارجی از داعش گرفته تا اسراییل و آمریکا بیشتر است.
بابک مختاری دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز